

En Plein Air schilderen?
Tekenmateriaal
Om een eerste compositie voor je schilderij te maken, heb je de volgende schets- en tekenspullen nodig: een schetsboekje, potloden, een kneedgum, een puntenslijper en houtskool.
Kwasten
De keuze voor penselen en kwasten is natuurlijk voor iedereen persoonlijk. Platte kwasten in verschillende breedtes hebben de voorkeur. Enkele kleine, ronde penselen zijn handig voor details.
Je kunt kiezen voor linnen of multiplex, zolang ze voorbereid zijn met (3 laags) Gesso. Heb je weinig ervaring, dan zou ik aanraden niet meteen te groot te werken. Hou het overzichtelijk, tot maximaal 40x50 cm.
Palet
Een houten palet heeft de voorkeur omdat een afscheurpalet van papier problemen kan geven bij (harde) wind. En vergeet niet een oude doek of t-shirt mee te nemen om je kwasten aan af te vegen.
Veldezel of kistezel
Het is het prettigst om met een koffer- of kistezel te werken. Er zijn prachtige kistezels van Mabef beschikbaar, maar die kosten ook wat en zijn best gewichtig om langere tijd te dragen. Je kunt ook eerst eens proberen te werken met een voordelige, lichtgewicht driepoot veldezel. Dan is het wel handig om een krukje mee te nemen dat als tafeltje kan dienen.
Of je nog werkt met acryl, olieverf of anders, meerdere kunstenaars raden de volgende kleuren aan om plein air mee te schilderen: titaanwit, ultramarijn, gebrande sienna, gele oker, cadmiumrood of Scheveningen rood, cadmiumgeel, sèvre blauw en gebrande omber.



Hoe begin je met plein air schilderen? Het eerste wat je doet is aandachtig rondkijken en op zoek gaan naar een interessant kader voor jouw werk. Welk perspectief kies je? Ga je voor een 2 of 3 punts perspectief? Waar plaats je de horizon in je compositie? Hoog met veel landschap? Of laag met veel lucht? Wat wordt je onderwerp? Allemaal overwegingen die bepalen waar jij je ezel precies gaat plaatsen. Een meter naar rechts of links uitwijken kan al een enorm verschil in je compositie als gevolg hebben. Ik gebruik hiervoor graag een zelfgemaakt kartonnen kader (zie eerdere afbeelding) om doorheen te kijken. Eventueel kun je deze al vastzetten op een manier dat het dezelfde verhouding heeft als je doek of beelddrager. Is het kader en onderwerp bepaald? Je maakt dan altijd eerst een schets met potlood, in je schetsboek. Velen zijn geneigd deze stap van schetsen over te slaan omdat ze graag direct met hun kwasten aan de slag gaan. Maar het maken van een schets is een slimme manier om je compositie te toetsen, plaatsing van het onderwerp te bepalen en grip te krijgen op hetgeen je wil gaan vastleggen. En daarbij komt; hoe vaker je iets hebt getekend, hoe meer het ‘eigen’ wordt en daardoor beter te vangen op je doek.
Hou je schets simpel en focus op de grote vormen, vlakken en lijnen. Zorg voor een potlood waarmee voldoende licht/donker contrast is aan te geven. Alles om te kijken hoe de grote vlakken in toonwaarden van licht en donker met elkaar samenwerken. Neem dus je tijd voor een goede schets, want deze zal leidend zijn voor het opzetten van je doek.



Voordat ik de schets met houtskool op het doek overbreng, maak ik eerst een imprimatura: een dunne, transparante ondergrondkleur die het witte doek wegneemt en je werk lucht geeft tijdens het schilderen. Je kunt deze eenvoudig maken door wat acrylverf te verdunnen met water (ongeveer melkachtig) en dit snel met een brede kwast of spons op je doek aan te brengen. Ook als je later op olieverf over wil gaan, mag de ondergrond in acrylverf worden aangebracht. Zo droogt het binnen een paar minuten en kun je direct verder.Ik gebruik vaak een zachte warme grijs, een verdunde omber of rauwe sienna, soms gemengd met een tikje ultramarijn. Dit geeft een warme grondtoon en laat zowel lichte als donkere partijen straks mooier spreken tijdens het schilderen.
Grote Vlakken schilderen:
Nu de houtskoolschets op ons doek staat, gaan we pas echt met verf aan de slag. We gebruiken echter een beperkt palet en werken van warm naar koel. Dat wil zeggen, voorin de compositie worden vaak warmere kleuren gebruikt (op basis van gebrande sienna) dan verder naar de horizon waar het koeler wordt. (op basis van ultramarijn)
- Titaan wit
- Ultramarijn blauw
- Gebrande sienna
- Gele oker.

Finishing touches:
Breng de laatste details aan om je schilderij af te maken. Denk aan highlights, schaduwen en fijne lijnen.
Let op hoe het licht reflecteert op verschillende oppervlakken en hoe schaduwen vallen. Deze elementen geven je schilderij diepte en realisme.
Probeer de beweging van water, bladeren in de wind of wolken vast te leggen om dynamiek toe te voegen aan je werk.


Meestal olieverf of acrylverf, omdat deze sterke kleuren hebben en goed mengen in het licht buiten.
Schilderen in de buitenlucht, direct vanaf de waarneming.
Ja, het is populair en helpt schilders licht en sfeer sneller te leren vangen.
Werken in grote kleurvlakken en snel licht- en kleurverhoudingen op doek zetten.
Olieverf voor mengbaarheid, acryl voor snelle droogtijd; beide zijn geschikt.
