EEN STUKJE ACHTERGROND
Wat is het verschil tussen kwasten en penselen?
In de schilderwereld worden de termen kwasten en penselen vaak door elkaar gebruikt. Over het algemeen geldt:
Kwasten
Grotere, bredere borstels die vooral worden gebruikt voor grote vlakken en krachtige streken.
Grotere, bredere borstels die vooral worden gebruikt voor grote vlakken en krachtige streken.
Penselen
Dunnere, fijnere instrumenten voor gedetailleerd werk.
Dunnere, fijnere instrumenten voor gedetailleerd werk.
Bij olieverfschilderen wordt meestal gesproken over penselen, omdat ze nauwkeuriger werken. Toch wordt de term kwasten vaak als overkoepelend begrip gebruikt.
WELKE PENSELEN HEB IK WAARVOOR NODIG?
De vorm van het penseel per gebruik
Elke vorm heeft een specifiek
effect op de penseelstreek:
1. rond
Geschikt voor fijne details, lijnwerk en precieze penseelstreken.
2. plat
Voor brede streken, krachtige accenten en het glad uitvegen van verf.
3. plat kort
Biedt meer controle dan een lange platte kwast, ideaal voor impasto.
4. kattentong (filbert)
Combineert de eigenschappen van ronde en platte penselen, perfect voor vloeiende overgangen en het opbouwen van vormen.
5. waaier
Wordt gebruikt voor zachte overgangen, het mengen van kleuren en subtiele structuren zoals haar of gras.
6. schuin (angled)
Handig voor precieze lijnen en dynamische streken.
7. kattentong groot
Ideaal voor grote vlakken en het mengen van kleuren direct op het doek.
8. sleper (ook wel liner of rigger)
Dun en lang voor fijne lijnen, inscripties en details.
karel appel
"Ik leg het er flink dik op, ik smijt de verf er met kwasten en plamuurmessen en blote handen tegenaan."
Olieverf vs. Watervermengbare Olieverf
Soorten haren en hun eigenschappen
Voor traditionele olieverf en watervermengbare olieverf kunnen grotendeels dezelfde penselen worden gebruikt, maar er zijn enkele verschillen. Bij traditionele olieverf werken natuurlijke haren zoals varkenshaar en marterhaar vaak beter omdat ze olie goed opnemen en een mooie penseelstreek achterlaten. Bij watervermengbare olieverf zijn synthetische penselen vaak een goed alternatief, omdat ze minder gevoelig zijn voor water en niet zachter worden bij langdurig gebruik. Het type haren bepaalt hoe de kwast verf opneemt en afgeeft:
Marterhaar
Zachte haren die soepel en precies werken, perfect voor gedetailleerd werk en glaceren. Bijvoorbeeld Kolinsky marterharen penselen.
Zachte haren die soepel en precies werken, perfect voor gedetailleerd werk en glaceren. Bijvoorbeeld Kolinsky marterharen penselen.
Varkenshaar (bristle)
Stugge haren die veel verf kunnen vasthouden en ideaal zijn voor impasto en robuuste penseelstreken.
Stugge haren die veel verf kunnen vasthouden en ideaal zijn voor impasto en robuuste penseelstreken.
Runderhaar
Medium-zachte haren, geschikt voor subtiele overgangen en gedempte streken.
Medium-zachte haren, geschikt voor subtiele overgangen en gedempte streken.
Synthetisch haar
Tegenwoordig verkrijgbaar in hoge kwaliteit en een goed alternatief voor dierlijke haren. Minder geschikt voor impasto, maar uitstekend voor glaceren en precieze details.
Tegenwoordig verkrijgbaar in hoge kwaliteit en een goed alternatief voor dierlijke haren. Minder geschikt voor impasto, maar uitstekend voor glaceren en precieze details.
kies de juiste kwast per onderdeel van je doek
Welke kwasten gebruik je voor welke techniek?
In de schilderwereld worden de termen kwasten en penselen vaak door elkaar gebruikt. Over het algemeen geldt:
- Onderschildering: Platte en ronde kwasten (varkenshaar)
- Impasto (dikke verf): Platte of korte platte kwasten (varkenshaar)
- Glaceren: Marterharen penselen, kattentong
- Details & fijne lijnen: Slepers (marter of synthetisch)
- Mengen & zachte overgangen: Waaierpenselen, kattentong
- Impasto (dikke verf): Platte of korte platte kwasten (varkenshaar)
- Glaceren: Marterharen penselen, kattentong
- Details & fijne lijnen: Slepers (marter of synthetisch)
- Mengen & zachte overgangen: Waaierpenselen, kattentong
aandachtstpunten bij kopen van penselen
Aanschaf en onderhoud van penselen
Bij de aanschaf van penselen is het belangrijk om te letten op:
1. De veerkracht van de haren
Goede kwaliteit penselen behouden hun vorm na gebruik.
Goede kwaliteit penselen behouden hun vorm na gebruik.
2. De hechting van de haren
Let op goed gelijmde haren die niet snel uitvallen.
Let op goed gelijmde haren die niet snel uitvallen.
3. Het type haar afhankelijk van je techniek
Kies zachte penselen voor glaceren, stevige voor impasto.
Kies zachte penselen voor glaceren, stevige voor impasto.
Onderhoudstips
Reinig penselen direct na gebruik met terpentine (bij klassieke olieverf) of een mild penseelreinigingsmiddel. Bij olieverf op waterbasis volstaat het om deze te reinigen met lauw water, keukenpapier en een blok cobra zeep. (Ruikt ook nog eens heerlijk!)
Stappen voor schoonmaken kwasten en penselen:
1. Veeg eerst de kwast af aan wat keukenpapier of schilderdoek om de dikste verf te verwijderen. Maak dan je zeep een beetje vochtig met lauw warm water en wrijf met je penseel over de zeep tot het begint te schuimen. Gebruik geen (kokend) heet water, dit kan de haren beschadigen.
Stappen voor schoonmaken kwasten en penselen:
1. Veeg eerst de kwast af aan wat keukenpapier of schilderdoek om de dikste verf te verwijderen. Maak dan je zeep een beetje vochtig met lauw warm water en wrijf met je penseel over de zeep tot het begint te schuimen. Gebruik geen (kokend) heet water, dit kan de haren beschadigen.
2. Wrijf nu de verf eerst uit de haren tussen duim en wijsvinger. Knijp daarna de haren bij elkaar en draai de kwast voorzichtig rond om ze ook bij de huls los te maken. Spoel vervolgens ook daar de haren goed schoon met lauw water tot ze schoon zijn. (Soms blijft een beetje kleur zichtbaar die je gebruikt hebt, die hoeft geen probleem te zijn)
3. Vorm de kwast na het wassen terug in zijn oorspronkelijke vorm en laat deze liggend, staand (met de haren omhoog) of hangend drogen.
3. Vorm de kwast na het wassen terug in zijn oorspronkelijke vorm en laat deze liggend, staand (met de haren omhoog) of hangend drogen.
Klaar is kees!
Een goed begin is het halve werk
Met de juiste kwasten en goed onderhoud zal je olieverfschildertechniek zich optimaal kunnen ontwikkelen. Kies penselen die passen bij jouw stijl en techniek en experimenteer met verschillende vormen en haren om jouw unieke penseelvoering te verfijnen!
